"Kharkov 1942 (Anatomy of a Military Disaster Through Soviet Eyes)", autor: David M.Glantz, wydawca:Ian Allan Publishing 1998

Książka kompleksowo opisuje natarcie radzieckie z maja 1942 w okolicach Charkowa.

Opracowanie obejmuje:
- tło operacji,
- plany obu stron,
- szczegółowe dane o zaangażowanych siłach,
- przebieg (szczegółowy opis działań dzień po dniu) -ta część zajmuje ponad 100 stron -1/3 całej książki z bardzo czytelnymi planami sytuacyjnymi pokazującymi położenie sił dzień po dniu,
- wynik (straty i korzyści),
- wnioski/podsumowanie

Walki pod Charkowem 1942 są wdzięcznym tematem dla miłośników historii sztuki wojennej i wargamerów ponieważ mamy tu do czynienia z silnym natarciem radzieckim, które było bliskie osiągnięcia wyznaczonych celów ale zostało powstrzymane wyprowadzonym w krótkim czasie kontratakiem Niemców na tyły i skrzydła zgrupowania uderzeniowego. Pozwala to porównać sposób działania i skutki działań ofensywnych obu stron w jednym miejscu i jednym czasie.

Książka jest o tyle wartościowa, że Glantz jest wojskowym, który "zawodowo" zajmował się analizą działania Armii Czerwonej w II wojnie światowej. Szeroko korzysta i analizuje materiały i dokumenty radzieckie. Ponieważ robi to w celu efektywnego wykorzystania nauki płynącej z opisywanych wydarzeń, sposób ich prezentacji jest dość obiektywny.

Poza tym opisy są bardzo szczegółowe i dopracowane oraz, co istotne - jako, że pisze to wojskowy - zawierają tylko to co "gęste". Nie ma tam bajania o bohaterskim Hansie czy Iwanie którzy bohatersko bronili stodoły, chyba, że ta stodoła naprawdę miała znaczenie dla przebiegu walk w szerszej skali.

Świetnie są pokazane na przykładach wszystkie mocne (pomysł operacyjny, grupowanie sił) i słabe strony (brak samodzielności myślenia, rozwadnianie sił do nieistotnych zadań) po stronie sowieckiej. Co do działań niemieckich to dla mnie najciekawsze jest szczegółowe opisanie sposobu użycia jednostek pancernych (3 i 23 Dyw. Pancernej), które w pierwszej fazie były w odwodzie w okolicach Charkowa, potem zostały rzucone do blokowania natarcia tam gdzie Rosjanie zaczęli uzyskiwać sukcesy, a następnie zostały wycofane z pierwszej linii i rzucone na lewe skrzydło by stanowić siłę uderzeniową wojsk zamykających okrążenie jednostek sowieckich w worku.

Podsumowując - bardzo ciekawa książka z dużą ilością szczegółowych, przydatnych informacji o jednej i drugiej stronie. Dobrze się ją czyta i wiele ciekawego można się dowiedzieć.

Michał Buda